Book review, movie criticism

Thursday, August 3, 2017

Ettore Scola, Una giornata particolare (Μια ξεχωριστή μέρα, 1977)



Ettore Scola, Una giornata particolare (Μια ξεχωριστή μέρα, 1977)


 Από σήμερα στο Ζέφυρο.
  Το «Μια ξεχωριστή μέρα» είναι μια ταινία για τις μειονότητες. Όχι για τους πομάκους, μειονότητα στην Ελλάδα, όχι για τους κούρδους, μειονότητα σε Τουρκία, Ιράκ, Συρία και Ιράν, αλλά για global μειονότητες, σε όλο τον πλανήτη-γη. Πρόκειται για τις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους (Για την ακρίβεια, οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άντρες όπως λένε οι στατιστικές, αλλά αντιμετωπίζονται σχεδόν όπως κάθε μειονότητα, γι’ αυτό άλλωστε και το φεμινιστικό κίνημα).
  Η χρόνος της πλοκής είναι η μέρα που ο Χίτλερ επισκέφτηκε την Ιταλία, πριν τον πόλεμο. Όλοι τρέχουν στην υποδοχή, εκτός από δύο: Τη Σοφία Λόρεν και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννη. Η Σοφία Λόρεν, με τα πέντε παιδιά της πρέπει να τους ετοιμάσει το φαγητό, να συγυρίσει το σπίτι… Ήδη στην αρχή την βλέπουμε σε ένα αρκετά κωμικό επεισόδιο να προσπαθεί να ξυπνήσει τους κοιμισμένους, με τον άντρα της να μην αποτελεί εξαίρεση. Ο οποίος, όπως μαθαίνουμε παρακάτω, βρίσκεται πιο πολύ ώρα στα μπουρδέλα παρά στο γραφείο του.
  Ο Μαρτσέλο, ομοφυλόφιλος και αντιφασίστας, ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει. Του κτυπάει την πόρτα η Σοφία Λόρεν και έτσι δεν προλαβαίνει (το είδαμε αυτό πρόσφατα και στην κωμωδία «Ο κύριος Όβε»). Από εκεί μπορεί να πιάσει τη μάινά της (ένα πουλί σαν παπαγάλος που μιλάει) η οποία της ξέφυγε.
  Συζητάνε φιλικά για διάφορα. Κάποια στιγμή δημιουργείται μια ένταση όταν ο Μαρτσέλο ομολογεί ότι είναι ομοφυλόφιλος, που όμως καταλαγιάζει με έναν απίστευτο τρόπο (όσοι έχετε δει την ταινία ξέρετε). Όμως η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη. Με το τέλος της μέρας η Σοφία θα γυρίσει στο νοικοκυριό της ενώ τον Μαρτσέλο έρχονται να τον συλλάβουν. Όχι, δεν θα τον φυλακίσουν, θα τον στείλουν στο νησί που στέλνουν τους ομοφυλόφιλους, όπου είχαν στείλει και ένα φίλο του.
  Η ταινία ξεκινάει με ένα εκτεταμένο ντοκιμαντέρ από την επίσκεψη του Χίτλερ, και στη συνέχεια ακούγεται συνεχώς από ένα ραδιόφωνο η ζωντανή μετάδοση αυτής της υποδοχής. Μετά το πρωινό ξύπνημα και την αποχώρηση των παιδιών και του συζύγου βλέπουμε τον Μαρτσέλο και την Σοφία, μια στο διαμέρισμά του, μια στο δικό της, και δυο φορές νομίζω στην ταράτσα της πολυκατοικίας όπου είναι απλωμένη η μπουγάδα.
  Για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε στο φαινόμενο, μια ταινία με πολύ χαμηλό προϋπολογισμό να είναι αριστούργημα.  
  Α, ακούσαμε για δεύτερη φορά αυτό το κουφό (η πρώτη ήταν στο «Que bella giornata», που εδώ προβλήθηκε με τον τίτλο «Τι όμορφη μέρα, θεέ μου». Παρεμπιπτόντως, εντελώς άστοχο αυτό το «θεέ μου». Όσοι την είδατε θα το καταλάβατε). Η Σοφία τσάκωσε τον μεγάλο γιο της με τη σελίδα ενός πορνοπεριοδικού –του την έδωσε ο μπαμπάς του, διαμαρτύρεται ο νεαρός- και του λέει ότι όποιος τραβάει μ@λ@κ#@ θα τυφλωθεί. Αυτά τα λένε οι καθολικοί παπάδες, αν και φαντάζομαι όχι όλοι. Δεν πιστεύω και οι δικοί μας να λένε τέτοιες μ@λ@κ#ες. Εγώ τουλάχιστον δεν έχω ακούσει, πέρα από το ότι είναι αμαρτία.
  Δεν χρησιμοποίησε ακριβώς αυτή την έκφραση, και δεν το εννοούσε. Εγώ απλά ήθελα να κάνω λογοπαίγνιο, ένα εφέ δισημίας, με τις δυο σημασίες της λέξης, την κυριολεκτική και τη μεταφορική. Αν και η κυριολεκτική στην πραγματικότητα είναι μια νεκρή μεταφορά, αν κρίνουμε από τη σημασία που έχει η λέξη στον «Επιτάφιο» του Περικλέους.

No comments: