Book review, movie criticism

Sunday, July 30, 2017

Wim Wenders, Falsche Bewegung (The wrong move, Λάθος κίνηση, 1975)

Wim Wenders, Falsche Bewegung (The wrong move, Λάθος κίνηση, 1975)


  Αφού είδαμε το πρώτο μέρος της τριλογίας road movie του Wim Wenders «Η Αλίκη στις πόλεις» που προβάλλεται από την Πέμπτη 27-7-2017 (κοίτα να δεις, τρία εφτάρια) σε επανέκδοση στους κινηματογράφους, είδαμε και το τρίτο μέρος της τριλογίας «Στο πέρασμα του χρόνου» που θα προβληθεί επίσης σε επανέκδοση τις 31-8-2017, οπότε και θα αναρτήσουμε. Ε, θα ήταν κρίμα να μη δούμε και το δεύτερο μέρος, τη «Λάθος κίνηση», αφού μπορούμε έτσι να αποκτήσουμε μια σφαιρική εικόνα της τριλογίας.
  Η «Λάθος κίνηση», σε αντίθεση με τις άλλες δυο ταινίες, είναι έγχρωμη. Επίσης σε αντίθεση με τις άλλες δυο ταινίες που το σενάριο το έγραψε ο ίδιος ο Βέντερς (στην πρώτη με τη βοήθεια του Veith von Fürstenberg), εδώ το σενάριο το έγραψε ο Peter Handke, και βασίζεται στη «Μαθητεία του Βίλχελμ Μάιστερ» του Γκαίτε. Ο Βίλχελμ βέβαια του Βέντερς είναι ένας σύγχρονος γερμανός. Και οι τρεις ταινίες παρουσιάζουν μοναχικούς ήρωες. Όμως μόνο οι δυο τελευταίες παρουσιάζουν και «Ζωές των άλλων», ανθρώπων εξίσου μοναχικών και δυστυχισμένων που ο κεντρικός ήρωας (και στις τρεις ταινίες τον υποδύεται ο Rüdiger Vogler) συναντάει στην πορεία της περιδιάβασής του. Επίσης στις δυο τελευταίες έχουμε και το θέμα της αυτοκτονίας. Στη «Λάθος κίνηση» οι πέντε συνοδοιπόροι στη μοναξιά τους θα μείνουν σχεδόν όλοι μέχρι το τέλος της ταινίας, ενώ στο «Πέρασμα του χρόνου» ο συνοδοιπόρος μέχρι το τέλος θα είναι ένας.
  Αλλά θέμα της ανάρτησής μας είναι ο Βίλχελμ. Αμέσως μόλις ξεκινάει το ταξίδι του συναντάει στο τραίνο τον Hans Christian Blech με τη δεκατετράχρονη βουβή Ναστάζια Κίνσκι. Ζητιανεύουν, αυτή κάνοντας ακροβατικά και αυτός παίζοντας τη φυσαρμόνικά του. Πιο πριν όμως είχε πάρει το μάτι του την Hanna Schygulla, στο παράθυρο ενός τραίνου που πήγαινε παράλληλα με το δικό του, και μαγεύεται. Θέλει να την ξανασυναντήσει. Και θα την ξανασυναντήσει. Και στην παρέα θα προστεθεί ένας νεαρός ποιητής. Και οι πέντε τους θα αποτελέσουν στο εξής ένα αξεχώριστο κουιντέτο.
  Τους βλέπουμε να προχωρούνε σε ένα δρομάκο. Ξάφνου ακούνε φωνές. Σταματάνε. Στην ταράτσα ενός σπιτιού ένας άντρας και μια γυναίκα τσακώνονται. Ξαφνικά ο άνδρας αρπάζει τη γυναίκα από τον λαιμό. Θα την πνίξει ή θα την ρίξει στο δρόμο; Δεν θα καθίσουν να δουν τη συνέχεια. Προχωρούν. Σε λίγο θα ακούσουν έναν διαταραγμένο να ουρλιάζει από το μπαλκόνι του: -Έχεις ιδέα τι σημαίνει πόνος; Ε, γουρούνι, ξέρεις τι είναι το να περνά ένα ανεμόπτερο μέσα από το μυαλό σου;
  Ο επόμενος δυστυχισμένος που θα συναντήσουν είναι ένας μοναχικός πλούσιος. Ετοιμαζόταν να αυτοπυροβοληθεί με την καραμπίνα του όταν του κτύπησαν την πόρτα, όπως τους είπε. Προσφέρεται να τους φιλοξενήσει. Την επομένη, θα ξεκινήσουν ένα περίπατο σε ένα πανέμορφο ορεινό τοπίο. Μακρά πλάνα, με συζητήσεις πάνω σε διάφορα θέματα, ο Vogler με τους υπόλοιπους, με έναν κάθε φορά, από τις πιο όμορφες σκηνές του έργου. Όταν θα γυρίσουν στο σπίτι θα βρουν τον άνθρωπο που τους φιλοξένησε να έχει κρεμαστεί. Και θα φύγουν πανικόβλητοι.
  Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι ο Vogler ήταν περίπου ισορροπημένος. Όμως όταν τον βλέπουμε να αρπάζει τον Blech για να τον ρίξει στην θάλασσα, καταλαβαίνουμε ότι κι αυτός δεν στέκει και τόσο στα καλά του. Τέτοια αστεία δεν κάνεις ποτέ.
  Δηλαδή τα κάνεις. Θυμάμαι στην επιστράτευση που κυνηγούσα στους διαδρόμους της Γεωργικής Σχολής της Λάρισας όπου είχαμε στρατοπεδεύσει τον φίλο μου τον Γιάννη τον Πευκιανάκη με το πιστόλι μου (ήμουν έφεδρος ανθυπολοχαγός) κάνοντας τάχα τον μεθυσμένο. Το πιστόλι φυσικά ήταν άδειο και ασφαλισμένο. Ο Γιάννης όμως, προνοητικά ποιώντας, το έβαλε στα πόδια. Είχαμε πιει κάμποσα ούζα. Μετά που έφερα στο μυαλό μου το επεισόδιο σκέφτηκα ότι μπορεί να ήμουν πράγματι μεθυσμένος. Πάντως όχι διαταραγμένος σαν τον Vogler, θέλω να πιστεύω δηλαδή.
  Μετά βέβαια από αυτό το επεισόδιο ο Blech θα το βάλει στα πόδια πανικόβλητος. Σε λίγο θα φύγει και η Ναστάζια. Ο νεαρός ποιητής τούς είχε εγκαταλείψει πιο πριν. Ο Χάνα δεν θα φύγει, θέλει να μείνουν μαζί, όμως αυτός θα φύγει, με την αμυδρή υπόσχεση ότι θα ξαναβρεθούν. Πέντε μοναχικοί άνθρωποι βρίσκονται ξανά μόνοι. Στις συζητήσεις μεταξύ τους είχε αναπτυχθεί αρκετά το θέμα της μοναξιάς.
  Φαντάζομαι ότι ο Handke στο σενάριό του κράτησε αρκετό από το λόγο του Γκαίτε. Και η «Μαθητεία του Βίλχελμ Μάιστερ» γίνεται ένα ακόμη βιβλίο must, ένα βιβλίο που θα πρέπει να διαβάσω κάποια στιγμή.  
  Αφού είδα τρεις ταινίες του Βέντερς μέσα σε λίγες μέρες είπα να δω μια ακόμη, το «Άλικο γράμμα».

  Το έχω κάνει κάμποσες φορές, να διαβάζω ένα μυθιστόρημα και μετά να βλέπω και τις ταινίες που έχουν γυριστεί πάνω σ’ αυτό, και να κάνω μια συνολική ανάρτηση. Καμιά φορά προσθέτω εκ των υστέρων και για κάποια ταινία που δεν είχα δει τότε που έκανα την ανάρτηση. Αυτό έκανα και τώρα, «κόλλησα» σαν ουρά αυτά που έγραψα για το «Άλικο γράμμα» του Βέντερς στην συνολική ανάρτηση που έκανα για το μυθιστόρημα και για άλλες δυο ταινίες. Για όσους ενδιαφέρονται θα παραπέμψω σ’ αυτή την ανάρτηση

No comments: