Book review, movie criticism

Thursday, July 27, 2017

Elia Kazan, On the waterfront (Το λιμάνι της αγωνίας, 1954)

Elia Kazan, On the waterfront (Το λιμάνι της αγωνίας, 1954)


  Από σήμερα στους κινηματογράφους σε επανέκδοση.
  Φαντάζομαι οι περισσότεροι, οι παλιότεροι σίγουρα όλοι, έχετε δει «Το λιμάνι της αγωνίας». Είναι πια μια κλασική ταινία, και όπως τα κλασικά λογοτεχνικά έργα τα διαβάζει κανείς και τα ξαναδιαβάζει, έτσι μπορεί κανείς να τη δει και να την ξαναδεί.

  Δυο είναι τα βασικά θέματα της ταινίας: η εγκληματικότητα, που στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει εισχωρήσει σε ένα συνδικάτο, και η συνειδησιακή μεταστροφή. Το συνδικάτο είναι ένα συνδικάτο λιμενεργατών που ο ηγέτης του, γκάγκστερ που κατάφερε να το ελέγξει, καθορίζει ποιος θα δουλέψει και ποιος όχι με βάσει το ποιος δίνει τον οβολό του, απαράλλαχτα όπως τα καταστήματα που πληρώνουν για «προστασία». Αυτό φυσικά είναι παράνομο, και ένας που δοκίμασε να το καταγγείλει δολοφονήθηκε. Αθέλητος συνεργός ο Μάρλον Μπράντο, που θα δώσει ένα ρεσιτάλ ερμηνείας. Όμως ένας παπάς που στέκεται στο πλευρό των λιμενεργατών, ο έρωτας και η δολοφονία του αδελφού του θα οδηγήσουν στην σταδιακή μεταστροφή του, και από τσιράκι του ηγέτη θα γίνει αμείλικτος εχθρός του. Αισιόδοξο το τέλος, με τους λιμενεργάτες να εξεγείρονται και με τη δικαιοσύνη να θριαμβεύει. 
  Συγκλονιστικό!!!!
  Είχα κάνει ήδη τις αναρτήσεις για τις καινούριες ταινίες της Πέμπτης που είχα δει στις αβάν πρεμιέρ και συνέχισα με την αυτοβιογραφία του Άρθουρ Μίλερ (εκδόσεις Καστανιώτη, όταν το τελειώσω θα γράψω σχετικά) και πέφτω πάνω στο παρακάτω απόσπασμα.

  «Μια μέρα, μου πέρασε απ’ το μυαλό ότι, εβδομάδες τώρα, προσπερνούσα κάποιο σύνθημα στους τοίχους που έλεγε Dove Pete Panto? χωρίς ποτέ να κάνω τον κόπο να σκεφτώ τι σήμαινε «Πού είναι ο Πιτ Πάντο;». Κοντά στις αποβάθρες, το μυστήριο αυτό ερώτημα κάλυπτε κάθε σχεδόν επιφάνεια και δεν ήταν δύσκολο να μαντέψω ότι ήταν μια ακόμη απόδειξη για τον άλλο εκείνο κόσμο που υπήρχε στα κράσπεδα του ειρηνικού, παλιομοδίτικου Μπρούκλιν Χάιτς, για τον κόσμο του λιμανιού με τα συνδικάτα του εγκλήματος, με τις δολοφονίες, με τα χτυπήματα, με τα πτώματα που ρίχνονταν στο νερό τη νύχτα. Σιγά σιγά, η φράση άρχισε να κάνει την εμφάνισή της και σε σταθμούς του Υπογείου και, γραμμένη με κιμωλία, στα κτήρια της Κορτ Στριτ. Τελικά ο φιλελεύθερος Τύπος έπιασε το θέμα με την PM (την προοδευτική καθημερινή εφημερίδα που έβγαινε στην περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και μετά) να εξηγεί ότι ο Πιτ Πάντο ήταν ένας νεαρός λιμενεργάτης που είχε αποπειραθεί να ηγηθεί μιας εξέγερσης των απλών ανθρώπων ενάντια στην αρχηγία του προέδρου του συνδικάτου Τζόζεφ Ράιμαν και της παρέας του (πολλοί από τους οποίους ήταν σίγουρα μαφιόζοι), που ήταν και επικεφαλής της Διεθνούς Ένωσης Λιμενεργατών. Κάποιο βράδυ την ώρα που έτρωγε, βγήκε από το σπίτι του μετά από ένα ανώνυμο τηλεφώνημα κι από τότε χάθηκαν τα ίχνη του. Το κίνημα που καθοδηγούσε έσβησε» (σελ. 136). 

No comments: