Book review, movie criticism

Friday, February 10, 2012

Ίρβιν Γιάλομ, Ο δήμιος του Έρωτα

Ίρβιν Γιάλομ, Ο δήμιος του Έρωτα, Άγρα 2004

Του Ίρβιν Γιάλομ έχω διαβάσει εδώ και χρόνια τα βιβλία του «Όταν έκλαψε ο Νίτσε», «Στο ντιβάνι», «Ο δήμιος του έρωτα» και «Η θεραπεία του Σοπενάουερ». Δεν έγραψα γι’ αυτά γιατί τότε δεν είχα blog, επειδή μάλλον δεν υπήρχαν ακόμη τα blogs (η Σταυρούλα η Σκαλίδη που με έβαλε στο κόλπο ξέρει καλύτερα). Τώρα που έχω blog γράφω για κάθε βιβλίο που διαβάζω, έστω και μόνο με την ελπίδα ότι θα βρεθεί κάποιος να διαβάσει αυτά που γράφω. Και για τα καινούρια βέβαια στο Λέξημα.
Προχθές τέλειωσα το «Στον κήπο του Επίκουρου», και ετοιμάζομαι να γράψω γι’ αυτό. Όμως θυμόμουνα ότι είχα γράψει κάτι για τον Γιάλομ, ένα σχόλιο που το ανάρτησα σε μια βιβλιοκριτική της Alef (όχι, την κάρφωσα μια φορά, δεν θα την καρφώσω και άλλη αποκαλύπτοντας το όνομά της), αρκετά χρόνια αφού είχα διαβάσει το βιβλίο, αλλά είχα γράψει σε μια λευκή σελίδα τις παρατηρήσεις μου και φυσικά είχα κάνει τις υπογραμμίσεις μου. Είναι κριτικό σχόλιο και γι’ αυτό είπα να το αναρτήσω πριν κάνω την ανάρτηση για τον «Κήπο του Επίκουρου».

Alef, θαυμάσιο το κείμενό σου για το Γιάλομ. Έχω κι εγώ σκοπό να γράψω ένα άρθρο για τον Γιάλομ, αλλά δεν ξέρω πότε και αν τα καταφέρω. Θα σε έχω στη βιβλιογραφία. Και επειδή δεν είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρω, θα ήθελα να γράψω εδώ μια κριτική παρατήρηση για το διήγημα «Ο δήμιος του έρωτα». Εδώ ο Γιάλομ έχει πέσει εντελώς έξω με την περίπτωσή του. Στο κάτω μέρος της σελίδας 105 διαβάζουμε «…μια εβδομηντάχρονη λευκή έγγαμη γυναίκα που παρουσίασε σημαντική βελτίωση έπειτα από πεντάμηνη εβδομαδιαία θεραπεία… από τους 28 γηριατρικούς ασθενείς… παρουσίασε το πιο θετικό αποτέλεσμα». Και στην αρχή της σελίδας: «Μου είπε μάλιστα ότι όχι μόνο την απωθούσε η ψυχοθεραπεία, αλλά δεν τη χρειαζόταν πια: ένιωθε πολύ καλύτερα, οπωσδήποτε καλύτερα από πριν τρεις εβδομάδες! Κι αυτό που την βοήθησε εξαιρετικά, είπε με αφέλεια, ήταν το γεγονός ότι χθες είδε τον Μάθιου!.... -…Συμφωνήσαμε να συναντιόμαστε και να τα λέμε μια φορά το μήνα».
Δεν είναι σαφέστατο; Όλη η κριτική του Laing για την ψυχανάλυση σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια. Όπως και του Μαρκούζε εξάλλου. Ο ψυχίατρος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προσαρμόζει τον ασθενή στην «αρχή της πραγματικότητας», και στην προκειμένη περίπτωση να σκοτώσει ένα νευρωσικό έρωτα. Όμως η θεραπεία τελικά προήλθε από την κατά κάποιο τρόπο ευόδωσή του. Ο Δήμιος του έρωτα του Ίρβιν Γιάλομ στην περίπτωσή της απέτυχε, ευτυχώς.
Πολύ πεζός ο Γιάλομ. Συγγραφείς όπως ο Μάρκες, και ο Μήτσου στα καθ’ ημάς (Ο σκύλος της Μαρί), εξυμνούν τον απελπισμένο έρωτα, γιατί είναι ο πιο δυνατός. Ο δυνατός έρωτας βιώνεται σαν απελπισία, όχι σαν πλήρωση. Σαν νευρωσική διαταραχή, όχι σαν ευτυχία.
Ο κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις, τόσο στην πραγματικότητα όσο και στη μυθοπλασία. Η ασθενής του Γιάλομ δεν είναι παρά η θηλυκή εκδοχή του ήρωα του «Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου» του Μάρκες.

No comments: