Book review, movie criticism

Friday, August 28, 2015

Lasse Hallström, Hachi: a dog’s tail




  Πρόκειται για μια κινηματογραφική μεταφορά της αληθινής ιστορίας του Χάτσικο.
Ο Χάτσικο, ένα σκυλί, περιμένει κάθε μέρα το αφεντικό του στο σταθμό του τραίνου να επιστρέψει από το πανεπιστήμιο όπου διδάσκει. Όμως μια μέρα αυτός δεν έρχεται. Πέθανε από καρδιακή προσβολή την ώρα της διδασκαλίας. Το σκυλί εξακολουθεί να τον περιμένει, επί εννέα χρόνια, μέχρι το θάνατό του. Το ταΐζουν οι γείτονες. Ένας δημοσιογράφος μαθαίνει την ιστορία και τη δημοσιεύει. Διεγείρεται το γενικό ενδιαφέρον. Και το σκυλί γίνεται διάσημο. Όταν πεθαίνει του στήνουν το άγαλμά του, ακριβώς στο σημείο που καθόταν και περίμενε τον κύριό του.
  Εν τάξει, κι εμείς θαυμάζουμε την αφοσίωση των σκυλιών στα αφεντικά τους, αλλά δεν κάνουμε κι έτσι. Στην Ιαπωνία όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Μόλις πριν ενάμισι αιώνα ξέφυγαν από τη φεουδαρχία. Και μια από τις αρετές που υμνεί η φεουδαρχική ηθική είναι η αφοσίωση: η αφοσίωση του σαμουράι στον daimyo, τον κύριό του, η αφοσίωση στον αυτοκράτορα, και σήμερα η αφοσίωση του εργαζόμενου στην εταιρεία που εργάζεται. Διάβασα κάπου ότι οι γιαπωνέζοι απεργούν χωρίς να απεργούν. Έχουν στο μπράτσο τους ένα περιβραχιόνιο που λέει «απεργώ» και εξακολουθούν να δουλεύουν. Δεν θέλουν με κανένα τρόπο να ζημιώσουν την εταιρία τους. Εν τάξει, δεν νομίζω να γίνεται γενικά, αλλά δεν πιστεύω να συνέβη μόνο άπαξ. Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς για το άγαλμα που έστησαν στον Χάτσικο.
  Πριν βγω στη σύνταξη είχα την ευγενή φιλοδοξία να γράψω ένα μυθιστόρημα, έτσι, για να περνάω τον καιρό μου. Τώρα είμαι ευχαριστημένος που εξέδωσα το «Μυστικό των εξωγήινων» που έγραψα πριν 25 χρόνια. Και δεν φιλοδοξώ πια να γράψω μυθιστόρημα, ούτε τίποτα φιλόδοξο. Έχω τη φιλοσοφία του carpe diem, απόλαυσε την ημέρα. Και εγώ την απολαμβάνω διαβάζοντας ένα βιβλίο και γράφοντας γι’ αυτό, βλέποντας μια ταινία και γράφοντας γι’ αυτή. Σχολιάζοντας αποσπάσματα και σκηνές γράφω σκέψεις και αναμνήσεις. Αν τύχει και καμιά μαντινάδα ή καμιά κατωχωρίτικη ιστορία θα τη γράψω κι αυτήν και θα την αναρτήσω στις κατηγορίες που έχω γι’ αυτές στο blog μου και στον τοίχο μου στο facebook. Βασικά γράφω «αντιδρώντας» σε ένα ερέθισμα, όχι στύβοντας το μυαλό μου. Τέλος, παίζω λύρα.
  Χθες στην πλατεία του χωριού μου άκουσα μια ιστορία με ένα σκύλο. Ιστορία που δείχνει επίσης την αφοσίωση του σκύλου στο αφεντικό του, όμως όχι μόνο. Για να μην κάνω ανεξάρτητη ανάρτηση είπα να δω την ταινία με τον Χάτσικο (πρωταγωνιστεί ο Ρίτσαρντ Γκηρ, η δεύτερη «γιαπωνέζικη» ταινία του απ’ όσο ξέρω, μετά τη «Ραψωδία τον Αύγουστο» του Κουροσάβα), να γράψω δυο λόγια γι’ αυτή και να κολλήσω στο τέλος την ιστορία που άκουσα.
  Καλογυρισμένη ταινία, με παρεμβολές ασπρόμαυρων καρέ για να θυμίζουν στο θεατή την πραγματική ιστορία που έγινε τον μεσοπόλεμο, πριν την έλευση του έγχρωμου φιλμ. Την ιστορία την αφηγείται στην τάξη του ο εγγονός του καθηγητή, και υποτίθεται ότι συνέβη στην Αμερική. Στο τέλος όμως δηλώνεται η πραγματική ιστορία, και βλέπουμε και το άγαλμα του Χάτσικο.
  Μια ιστορία πολύ πιο συναρπαστική, αλλά που δεν έγινε διάσημη, και δεν πρόκειται φυσικά να γίνει απ’ αυτή τη δημοσίευση, είναι αυτή που άκουσα. Η ιστορία αυτή, εκτός από την αφοσίωση στο αφεντικό, διαθέτει και δυο άλλα χαρακτηριστικά. Και τα δυο έχουν να κάνουν με φαινόμενα που άπτονται της παραψυχολογίας (το πρώτο μου βιβλίο έχει τίτλο «Παραψυχολογία, μύθος ή πραγματικότητα), το πρώτο εν μέρει, το δεύτερο απόλυτα.
  Γιατί το πρώτο εν μέρει.
  Ήξερα πως οι γάτες έχουν μια απίστευτη ικανότητα προσανατολισμού. Ο χωριανός μου που μας αφηγήθηκε την ιστορία με το σκύλο μας είπε δυο ακόμη σχετικές ιστορίες. Ένας γεραπετρίτης παρακαλεί κάποιον γνωστό του που πήγαινε στο Ηράκλειο να του πάρει τη ζημιάρικη γάτα του και να την αφήσει στο Σεληνάρι. Σε μια βδομάδα η γάτα γύρισε σπίτι. Το ίδιο και μια άλλη που την πήγαν στη Σητεία, και μάλιστα κλεισμένη σε ένα σακί.
  Το ίδιο έκανε και ο σκύλος της ιστορίας μας.
  Η επιστήμη δεν έχει καταφέρει ακόμη να μελετήσει την ικανότητα που έχουν κάποια ζώα να προσανατολίζονται τέλεια, ικανότητα που ο άνθρωπος δεν διαθέτει σε τέτοιο βαθμό.
  Το δεύτερο είναι απόλυτα παραψυχολογικό και έχει να κάνει με την ESP, extra sensory perception, φαινόμενο που πιο λαϊκά ονομάζεται διαίσθηση, που όμως συχνά την υπερβαίνει.
  Το σκυλί της ιστορίας μας το πουλάει το αφεντικό του που ζει στην Ιεράπετρα σε κάποιον από τη Μεσσαρά (περιοχή νότια του Ηρακλείου). Μετά από δυο χρόνια το αφεντικό αυτό πεθαίνει. Το ίδιο βράδυ, η οικογένεια βλέπει με έκπληξη το σκυλί να κάθεται κάτω από το φέρετρο.
  Πώς έμαθε το σκυλί το θάνατο του πρώην αφεντικού του και ήλθε να τον αποχαιρετήσει, διασχίζοντας μάλιστα μια όχι ευκαταφρόνητη απόσταση, πάνω από πενήντα χιλιόμετρα;
  Υπάρχουν ανάλογες ιστορίες με νεκρούς που δηλώνουν με διάφορους τρόπους το θάνατό τους, όπως το ρολόι που σταματάει την ώρα που το αγαπημένο πρόσωπο πεθαίνει μίλια μακριά, όνειρα, κ.ά.), όμως πρώτη φορά ακούω μια τέτοια ιστορία.
  Που πιστεύω να σας εντυπωσίασε, όπως εντυπωσίασε κι εμένα.

No comments: