Book review, movie criticism

Sunday, March 30, 2014

Massoud Bakhshi, Tehran has no more pomegranates



Massoud Bakhshi, Tehran has no more pomegranates-Το Ιράν δεν έχει πια ροδιές (2007)


Τελικά μου συνέβη και αυτό, να γράψω την παρουσίαση και να ξεχάσω να την αναρτήσω. Στο αρχείο μου έχει ημερομηνία 26-1-2012. Την αναζήτησα γράφοντας για μια ακόμη ταινία του Βαξί. Την αναρτώ σήμερα, με δυο χρόνια καθυστέρηση 

  Δεν έχω σκοπό να γράφω και για τα ιρανικά ντοκιμαντέρ που βλέπω, όμως εδώ θα κάνω μια εξαίρεση. Το έργο δεν είναι ακριβώς ντοκιμαντέρ, όπως λέει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, είναι ένα υφολογικό και ειδολογικό κολάζ, που το κάνει όχι πειραματικό, όπως θα έλεγε κανείς που αφήνει με ερωτηματικό το ζήτημα της ποιότητας, αλλά, θα χρησιμοποιήσω τον όρο από τη λογοτεχνία, μεταμοντέρνο. Ο Μασούντ Μπαχσί χρησιμοποιεί, εκτός από λήψεις και φωτογραφίες που γίνονται για το φιλμ, και κομμάτια από παλιά έργα. Ακόμη χρησιμοποιεί την εικόνα και το τραγούδι σε ένα ειρωνικό πάντρεμα, ενώ πολλές φορές η κίνηση της εικόνας είναι στο γρήγορο. Επίσης ο σκηνοθέτης ξεκινάει ιστορικά, δείχνοντας την ιστορία του Ιράν τα τελευταία 150 χρόνια, με φωτογραφίες και επίκαιρα της εποχής. Οι αποφασιστικές στιγμές στην ιστορία μιας χώρας σε μεγάλο βαθμό τοποθετούνται στην πρωτεύουσά της.
  Ο κυρίαρχος τόνος είναι αυτός του χιούμορ και της σάτιρας. Γέλασα πολύ με την σπαρακτική φωνή μιας γυναίκας, σίγουρα από ταινία μελό, που φωνάζει απελπισμένα και ερωτιάρικα: Τζαφάααρ, σε διάφορα σημεία της ταινίας, εντελώς στο άσχετο.
  Ο Μπαχσί μιλάει για τα προβλήματα της Τεχεράνης, προβλήματα που τα έχει και η δική μας πρωτεύουσα, την ατμοσφαιρική ρύπανση, τα σκουπίδια, και τους άστεγους, πάρα πολλούς άστεγους που κοιμούνται στα πάρκα και που η αστυνομία τους φέρεται χειρότερα και από σκυλιά. Ακόμη κάνει σύγκριση των βόρειων και των νότιων προαστίων, που είναι απαράλλακτα όπως σε εμάς: στα βόρεια ζουν οι πλούσιοι, στα νότια οι φτωχοί. Στα βόρεια οι άνθρωποι περνούνε τον καιρό τους στα μαγαζιά και στα καφέ, σε εμπορικά κέντρα τύπου Mall. Στα νότια στα τζαμιά και σε προσκυνήματα. Η θρησκεία είναι το όποιο του λαού, είπε ο Μαρξ. Το «φτωχού» είναι πλεοναστικό. Κανείς πλούσιος δεν τοποθετεί τον εαυτό του στο «λαό». Όπως και εμείς οι φτωχοί δεν τοποθετούμε τον εαυτό μας στις «μάζες».
  Απίθανη ταινία, αλλά θα ξαναπαιχτεί στην τηλεόραση; Στον κινηματογράφο μόνο μυθοπλασίες βλέπουμε, σπάνια και κανένα ντοκιμαντέρ. Και εκεί όλες τις παλιές καλές ταινίες τις ξαναβλέπουμε, συνήθως στους θερινούς κινηματογράφους.  
  Κόντευα να το ξεχάσω: ο Μπαχσί λέει πως τα κτίρια στην Τεχεράνη είναι πολύ κακές κατασκευές, και προβλέπει ότι σε ένα μεγάλο προσεχή σεισμό θα καταρρεύσουν. Ας ελπίσουμε να πέσει έξω στις προβλέψεις του. Όμως εγώ, ακούγοντας για τους σεισμούς, πρόσθεσα μια ακόμη λέξη στα ιρανικά μου: Τζερτζελές, που θα πει σεισμός. Για άλλες λέξεις έχω γράψει σε προηγούμενες αναρτήσεις.


No comments: