Book review, movie criticism

Sunday, September 30, 2012

Τζένη Χειλουδάκη, Οι άγγελοι δεν έχουν φύλο



Τζένη Χειλουδάκη, Οι άγγελοι δεν έχουν φύλο, Όμβρος 2002, σελ. 311.

  Δεν ήξερα ότι η Τζένη Χειλουδάκη, η τρανσέξουαλ που απασχόλησε πριν δεκαπέντε περίπου χρόνια τα media εξαιτίας της σχέσης της με έναν εισαγγελέα, σχέση η οποία του στοίχισε τη θέση του, είχε γράψει βιβλίο· ένα βιβλίο το οποίο, όπως βλέπω τώρα στο διαδίκτυο, πούλησε αρκετά. Όταν το βρήκα αποφάσισα να το διαβάσω.
  Είναι γνωστό ότι τα περισσότερα βιβλία πουλάνε όταν πρωτοκυκλοφορήσουν. Μετά από δέκα χρόνια ελάχιστοι θα τα αγοράσουν πια. Και ο λόγος δεν είναι ότι οι υπόλοιποι πιθανοί αγοραστές τα έχουν αγοράσει ήδη. Απλά, το βιβλίο είναι όπως και οι ειδήσεις: ένα παλιό βιβλίο παύει να ενδιαφέρει.
  Αν αυτό ισχύει για τα βιβλία γενικά, ισχύει πολύ περισσότερο για ένα βιβλίο «επικαιρότητας». Το σκάνδαλο με τον εισαγγελέα ήταν ένα σημαντικό κίνητρο για να το αγοράσει κανείς. Όμως αυτό το σκάνδαλο είναι ξεχασμένο τόσα χρόνια. Έχει άραγε νόημα να διαβάσει κανείς αυτό το βιβλίο σήμερα;
  Το έχω ξαναγράψει ότι μου αρέσουν οι βιογραφίες, και έτσι αυτό για μένα ήταν ένα επαρκές κίνητρο για να το διαβάσω. Όμως διαβάζοντάς το βρήκα ότι έχει ένα διαχρονικό ενδιαφέρον. Είχα διαβάσει για τον κόσμο των τραβεστί και των τρανσέξουαλ σε διάφορα ρεπορτάζ, όμως εδώ βρήκα αρκετά πράγματα μαζεμένα, και προπαντός πράγματα που δεν ήξερα.
  Να ξεκινήσουμε με την ορολογία: τραβεστί και τρανσέξουαλ. Τραβεστί είναι ο ομοφυλόφιλος που ντύνεται γυναίκα. Τρανσέξουαλ είναι ο εγχειρισμένος ομοφυλόφιλος. Η Χειλουδάκη ξεκίνησε ως τραβεστί και έκανε το αποφασιστικό βήμα να γίνει τρανσέξουαλ. Αποφασιστικό γιατί η εγχείρηση είναι πανάκριβη, και όχι εύκολη. Είχα δει ένα σχετικό ντοκιμαντέρ που αναφερόταν στον τρανσεξουαλισμό στο Ιράν, όπου οι ομοφυλόφιλοι με βάση τη σαρία διώκονται αμείλικτα, και όπου μόνο αν προχωρήσουν σε χειρουργική επέμβαση μπορούν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο κάτω από το θεοκρατικό καθεστώς που βρίσκεται στην εξουσία. Ήταν ένα ντοκιμαντέρ που με συγκίνησε.
  Η βιογραφία αυτή διαβάζεται σαν συναρπαστικό μυθιστόρημα. Οι ομοφυλόφιλοι δεν ζουν μόνο ένα κοινωνικό στιγματισμό, που βέβαια είναι πολύ μικρότερος τα τελευταία χρόνια καθώς η κοινωνία μας γίνεται όλο και πιο ανεκτική στο διαφορετικό, αλλά επί πλέον είναι εκτεθειμένοι και σε ένα σωρό κινδύνους, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο κίνδυνος για την ίδια τους τη ζωή. Ξέρουμε πώς πέθανε ο Παζολίνι, και πιο πρόσφατα σε μας ο Νίκος Σεργιανόπουλος. Και με κομμένη την ανάσα διαβάζουμε πώς η Χειλουδάκη απήχθηκε από νονούς της Συγγρού, και πώς ενώ επρόκειτο να την σκοτώσουν κατάφερε τελικά να γλιτώσει τη ζωή της.
  Έμαθα και πράγματα που δεν τα ήξερα. Για παράδειγμα ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι αυτές οι «γκομενάρες» της Συγγρού τις περισσότερες φορές παίζουν ενεργητικό ρόλο με τους πελάτες τους.
  Η Χειλουδάκη με επιμέλεια κρύβει ονόματα. Όπως διαβάζω σε ένα από τα links που παραθέτω, όχι μόνο για να μην εκθέσει πρόσωπα, αλλά και για να αποφύγει τυχόν ποινικές διώξεις. Συχνά χρησιμοποιεί ψευδώνυμα. Όμως εμένα κανείς δεν μου το βγάζει από το μυαλό ότι ο ιταλός ηθοποιός που κρύβεται πίσω από το ψευδώνυμο «Μελισσοκόμος» δεν είναι άλλος από τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι. Βλέπετε, είμαι λάτρης του Αγγελόπουλου.
  Όμως πιο πολύ από τις «γαργαλιστικές» για άλλους αφηγήσεις με συγκίνησε η αφήγηση για τα παιδικά της χρόνια. Γιατί η Χειλουδάκη έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Ο πατέρας της πνίγηκε προσπαθώντας να σώσει μια τουρίστρια, η οποία τελικά σώθηκε. Η μητέρα της αντιμετώπισε χίλιες δυο δυσκολίες για να αναθρέψει τα παιδιά της. Εξοργίζεσαι να διαβάζεις πόσο συχνά έχανε τη δουλειά της επειδή δεν άντεχε τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις, ή επειδή δεν ενέδιδε σ’ αυτές. Και τα αδέλφια της πέρασαν ακόμη πιο δύσκολες καταστάσεις από ότι η ίδια. Και βλέπω να επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά μια θλιβερή παρατήρηση που μπόρεσα να κάνω με τα χρόνια. Αν για κάποιο λόγο ένας από τους δυο γονείς λείψει, πολύ περισσότερο βέβαια και οι δυο, τα παιδιά περνάνε αρκετά δύσκολα, με ψυχολογικά τραύματα που δύσκολα επουλώνονται. Και βέβαια στις οικογένειες από τα κατώτερα στρώματα δίπλα στα ψυχολογικά προβλήματα υπάρχουν και τα οικονομικά, που οξύνουν τα ψυχολογικά.
  Αυτή η εκ βαθέων εξομολόγηση της Χειλουδάκη πολύ με συνάρπασε. Ο απελπισμένος έρωτας του εισαγγελέα είναι εντελώς μυθιστορηματικός, δηλαδή συγκινητικός και τραγικός. Αυτό βέβαια το νοιώθει κανείς διαβάζοντας πίσω από τις σελίδες, γιατί σε πολλά σημεία η Χειλουδάκη δεν του χαρίζεται καθόλου. Και μέσα σ’ αυτή τη θυελλώδη σχέση βλέπουμε και τη ματαιοδοξία της δημοσιότητας.
  Οι αφηγηματικές αρετές του βιβλίου είναι προφανείς από τις πρώτες σελίδες, όμως αυτό που συναρπάζει περισσότερο είναι μια αφοπλιστική ειλικρίνεια. Όμορφη, ευφυής και με δυνατή θέληση η Χειλουδάκη κατάφερε να αναδειχτεί. Απέκτησε πολλά χρήματα και συναναστράφηκε με διασημότητες.
  Όμως ποια είναι τελικά η Χειλουδάκη;
  Θα κλείσουμε αυτή την βιβλιοκριτική με ένα απόσπασμα με το οποίο κλείνει το βιβλίο της.
«Είμαι το είδωλο για το Σταρ Σύστεμ
Είμαι το θέμα που πουλάει για τα Media
Είμαι ο αδερφός που έκοψε τον πούτσο του
για τα αδέρφια του
Είμαι μια γυναίκα κατά νόμο δικαίου
για τους φιλελεύθερους
Είμαι το τραβεστόνι για τους αδαείς
Είμαι το παιδί για τη μάνα μου
Είμαι η Τζένη Χειλουδάκη για την ψυχή μου
Είμαι ένας αμνός για τον Θεό που πιστεύω
«έστω μαύρος»
Είμαι το αφορισμένο για την κοσμική εκκλησία
Είμαι ένα ανθρώπινο πλάσμα
για τους βαθιά θρησκευόμενους».

No comments: